Ακούμε συχνά τα τελευταία χρόνια τους όρους έξυπνη πόλη, ανθεκτική πόλη, βιώσιμη πόλη, πράσινη πόλη.
Αν και όλοι αυτοί οι όροι είναι αλληλένδετοι μεταξύ τους, τι σημαίνει έξυπνη πόλη; Με απλά λόγια, έξυπνη πόλη είναι αυτή που χρησιμοποιεί και αξιοποιεί την τεχνολογία για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα των πολιτών, των επισκεπτών και των επιχειρήσεων.
Αρκετοί τομείς σχετίζονται με την έξυπνη πόλη, όπως ενέργεια, κινητικότητα – μεταφορές, φυσικό περιβάλλον, δομημένο περιβάλλον, δημόσια ασφάλεια, πολιτική προστασία, διαχείριση νερού, διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, γεωργία – καλλιέργειες, υγεία – πρόνοια, παιδεία, αθλητισμός, επιχειρηματικότητα, τουρισμός, πολιτισμός, ηλεκτρονική διακυβέρνηση, δικτύωση κ.α. Μα είναι δυνατόν η έξυπνη πόλη να καλύπτει όλα αυτά; Κατηγορηματικά ναι.
Ας δούμε μερικές ενδεικτικές ερωτήσεις στις οποίες οι υποδομές και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες της έξυπνης πόλης δίνουν την απάντηση.
Σε πόση ώρα φτάνει το λεωφορείο στη στάση που βρίσκομαι;
Πόσες θέσεις στάθμευσης είναι ελεύθερες στο κέντρο της πόλης;
Πού είναι ο πλησιέστερος κάδος για να ρίξω πλαστικά μπουκάλια;
Ποιες είναι οι μετρήσεις του αέρα περιβάλλοντος στη γειτονιά μου π.χ. επίπεδα ρύπανσης;
Πόση ηλεκτρική ενέργεια καταναλώνω στο σπίτι μου και πώς μπορώ να την ελέγξω;
Πώς μπορώ να εξυπηρετηθώ ηλεκτρονικά από ένα δημόσιο φορέα χωρίς τη φυσική μου παρουσία;
Ποιος θα με καθοδηγήσει για να δω και να μάθω πληροφορίες για τα αξιοθέατα της πόλης μου;
Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα έξυπνων πόλεων σε διεθνές, ευρωπαϊκό αλλά και ελληνικό επίπεδο. Η Πάτρα είναι έξυπνη πόλη; Σε μικρό βαθμό ναι. Μπορεί να γίνει πιο «έξυπνη»; Όχι μόνο μπορεί, όχι μόνο δικαιούται, αλλά και έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα να αναπτυχθεί και να γίνει έξυπνη πόλη.
Δεν είναι δυνατόν η Πάτρα να είναι θεατής άλλων ελληνικών πόλεων π.χ. Τρίκαλα, Ηράκλειο, κ.α. οι οποίες έχουν αρκετές διακρίσεις και βραβεία στον τομέα έξυπνης πόλης αλλά και εθνική και διεθνή αναγνωρισιμότητα. Σίγουρα μπορούμε να φθάσουμε την Πάτρα στο ίδιο επίπεδο αλλά και να το ξεπεράσουμε, αρκεί να το θέλουμε και να δουλέψουμε με σχέδιο, με όραμα, οργανωμένα και στοχευμένα.
Πώς; Τα χρηματοδοτικά εργαλεία υπάρχουν σήμερα και είναι διαθέσιμα αρκεί να τα αξιοποιήσουμε. Ειδικότερα το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ 2021-2027 τόσο σε περιφερειακό όσο και σε τομεακό επίπεδο είναι εδώ και αυτές τις ευκαιρίες χρηματοδότησης δεν πρέπει να τις αφήσουμε να μας προσπεράσουν. Αλλά υπάρχει και η επόμενη ημέρα. Είμαστε όλοι μας μάρτυρες μιας στενόχωρης πραγματικότητας, και έργα που έχουν γίνει στο παρελθόν, έχουν αφεθεί στην μοίρα τους και δεν έχουν υποστηριχθεί ως προς την βιωσιμότητα τους. Είναι γνωστό ότι ο Δήμος ως από τους πλέον αρμόδιους δικαιούχους χρηματοδότησης είναι υποστελεχωμένος και με περιορισμένους πόρους. Εδώ λοιπόν έρχονται να μας αφυπνίσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Πάτρας.
Ένα από τα πλέον σημαντικά είναι το γεγονός ότι στην Πάτρα έχουμε 3 Πανεπιστήμια (Πατρών, Πελοποννήσου, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο), 3 Ερευνητικά Ινστιτούτα (Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων Διόφαντος (ΙΤΥΕ), Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων (ΙΝΒΙΣ), Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής (ΙΤΕ/ΙΕΧΜΗ)), καθώς και το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών. Η λύση είναι εδώ, μέσα από συνέργειες και συνεργασίες των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης με τους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς της πόλης. Επιπλέον, η δημιουργία Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ευέλικτη διαχείριση τέτοιων συνεργασιών.
Στην Πάτρα διαθέτουμε αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό, το οποίο μετά τις σπουδές του αποχωρεί από την πόλη και μερικές φορές και από τη χώρα. Γιατί να μην του δώσουμε την ευκαιρία να μείνει και να δραστηριοποιηθεί εδώ; Μπορούμε; Και βέβαια. Αρκεί να έχουμε ανοικτούς ορίζοντες με όραμα και προοπτική για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και για τη στήριξη της τοπικής υγιούς επιχειρηματικότητας. Και αν τα κάνουμε αυτά, γινόμαστε σπουδαία πόλη; Βεβαίως και γινόμαστε. Πλέον της ψηφιακής αναβάθμισης της πόλης μας μέσω της αξιοποίησης των τεχνολογικών λύσεων και του ανθρώπινου επιστημονικού δυναμικού και της ανάδειξης της σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα έχουμε «δημιουργήσει μία πόλη για την οποία κάθε Πατρινός θα είναι υπερήφανος και κάθε επισκέπτης- ταξιδιώτης εντυπωσιασμένος!».
Η Πάτρα έχει το ανθρώπινο δυναμικό με την εμπειρία και τη γνώση για να τη μετατρέψει σε «μία πόλη την οποία ο κάθε κάτοικος, και ο κάθε επισκέπτης θα την αισθάνεται «σπίτι» του».
Οι απόψεις μου αυτές ταυτίζονται με τις θέσεις του κ. Βασίλη Αϊβαλή, υποψήφιου δημάρχου με το συνδυασμό «Πάτρα σπουδαία και πάλι», όπως ανακοινώθηκαν τον Νοέμβριο του 2022. Έχοντας την πεποίθηση ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συνεισφέρουν καταλυτικά για να κάνουμε την Πάτρα μας και έξυπνη και σπουδαία, υποστηρίζω την παράταξη του κ. Αϊβαλή στις επόμενες δημοτικές εκλογές.
* Ο Πέτρος Γανός, Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Τεχνολογίας Υπολογιστών, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ/ΤΔΕ, πρ. σύνδεσμος της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΔΕ για τη Μόνιμη Επιτροπή Νέων Τεχνολογιών