του Γιώργου Παππά*
Πώς θα μπορέσει η καινοτομία να αποκτήσει οντότητα, σε περιφερειακό επίπεδο, εφόσον όλοι είμαστε σε θέση να αξιολογούμε σήμερα ως πολύ σημαντικό στοιχεί τη διάχυση της γνώσης, από το κέντρο, στην περιφέρεια;
Στη Δυτική Ελλάδα είμαστε σε ένα κρίσιμο στάδιο, έχουν μεν γίνει ορισμένα βήματα, αλλά έχουμε δρόμο να διανύσουμε για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε.
Σύμφωνα με Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, μέχρι το 2018 η Δυτική Ελλάδα κινούνταν σχετικά κοντά στον πανελλαδικό μ.ό. όσον αφορά την καινοτομία. Το ποσοστό των επιχειρήσεων με καινοτομία προϊόντος ήταν στο 45,1% του συνόλου ενώ ο πανελλαδικός μ.ό. ήταν 42%. Οι καινοτόμες επιχειρήσεις στη Δυτική Ελλάδα είναι στο 57,8% και οι επιχειρήσεις με καινοτομίες επιχειρησιακής διαδικασίας ήταν στο 49,3%.
Εκεί που υπάρχει όμως σοβαρή υστέρηση, είναι στις δαπάνες. Στην Περιφέρεια, για έρευνα και καινοτομία, το 2019 η δαπάνη ήταν στο 1,4% του ΑΕΠ, σε όλη την Ελλάδα στο 1,27% και στην ΕΕ στο 2,15%. Σε απόλυτους αριθμούς η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας δαπανούσε το 2019 172 ευρώ ανά κάτοικο, όταν η υπόλοιπη Ελλάδα ήταν στα 214 ευρώ και η Ευρώπη στα 685 ευρώ. Είναι προφανές ότι αυτό το ποσό θα πρέπει να αυξηθεί.
Εκεί που διαπιστώνουμε μια ευχάριστη έκπληξη, είναι στο μερίδιο ερευνητών στο εργατικό δυναμικό στην Περιφέρεια το οποίο είναι στο 1,01% ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι στο 0,87% και στην Ευρώπη των 28 στο 0,90%.
Το όφελος των επενδύσεων στην καινοτομία είναι σημαντικό. Ενισχύεται η μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, η ψηφιακή προσαρμοστικότητα και η παραγωγικότητα και βελτιώνεται αισθητά η συμμετοχή στην ‘παγκόσμια αλυσίδα αξίας’.
Όταν μιλάμε για επενδύσεις στην καινοτομία, το πιο σημαντικό που αναζητούν οι επενδυτές είναι μία ‘δεξαμενή εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού’ που έχει τις δυνατότητες να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις των εταιρειών αυτών. Το επιχειρηματικό περιβάλλον, η λειτουργία των θεσμών, και η ποιότητα ζωής συμβάλουν υποστηρικτικά στην επιλογή της περιοχής υποδοχής…
Καθοριστικός είναι ο ρόλος του Πανεπιστημίου Πατρών στη σύνδεση με τις επιχειρήσεις και τα ερευνητικά κέντρα, διότι είναι ο κρίσιμος παράγοντας για τη συνεχή αναβάθμιση των δεξιοτήτων και αύξηση της δεξαμενής του επιστημονικού δυναμικού.
Η ικανότητα μίας χώρας να καινοτομεί συνδέεται άμεσα με την ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργία καλών θέσεων εργασίας, την αξιοποίηση του ερευνητικού και επιστημονικού της δυναμικού, την αντιμετώπιση κρίσιμων προκλήσεων των επιχειρήσεων και της κοινωνίας, και εν τέλει, με υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.
Η Δυτική Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα των ανταγωνιστικών κλιματικών συνθηκών και της ποιότητας ζωής για την προσέλκυση ψηφιακών εργαζομένων, άρα μπορεί να συμβάλει στην αναστροφή του brain-drain.
Η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο είναι με όρους ισοτιμίας με την αγορά. Το πανεπιστήμιο μπορεί να δίνει τα γνωστικά εφόδια στους αποφοίτους και εμμέσως να τροφοδοτεί τις επιχειρήσεις με ανθρώπινο δυναμικό που θα πρωτοπορήσει αύριο στην εισαγωγή καινοτομικών δραστηριοτήτων.
*Ο Γιώργος Παππάς είναι Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής – Οικονομολόγος και Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Βορειοδυτικής Πελοποννήσου & Δυτικής Ελλάδος, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με την παράταξη «Πάτρα Σπουδαία και πάλι», με επικεφαλής τον Βασίλη Αϊβαλή.