του Αντώνη Χαροκόπου*
Τα τελευταία χρόνια ακούμε για έξυπνες πόλεις, για έξυπνο αστικό μετασχηματισμό, για σύγχρονες υποδομές και υπηρεσίες με αισθητήρες, αυτοματισμούς αλλά συνεχίζουμε να βλέπουμε και να βιώνουμε ελλείψεις, λάθη, ακατάλληλο και παρωχημένο σχεδιασμό σε υποδομές, μεταφορικά μέσα και συστήματα μετακίνησης, στάθμευσης, κακοτεχνίες σε δρόμους και πεζοδρόμια, μέχρι τους οδηγούς οχημάτων που παρκάρουν μπροστά σε ράμπες και διαβάσεις ή πάνω σε πεζοδρόμια.
Η προσβασιμότητα τόσο για τα άτομα με αναπηρία όσο και για τα εμποδιζόμενα άτομα (δηλαδή τα άτομα της τρίτης ηλικίας, οι εγκυμονούσες γυναίκες, τα άτομα με πρόσκαιρο τραυματισμό, γονείς με παιδικά καρότσια κ.α.) συνιστά μια αλυσίδα που οδηγεί στην πλήρη κοινωνική συμμετοχή και στην ουσιαστική διασφάλιση των δικαιωμάτων.
Η αλυσίδα ξεκινάει από το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης στο φυσικό και στο δομημένο περιβάλλον, για να εξασφαλιστούν στη συνέχεια τα δικαιώματα στην εκπαίδευση, στην εργασία-απασχόληση, στην πληροφορία, στην κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική ζωή. Το δικαίωμα στην αυτονομία επιτάσσει ίδρυση περισσοτέρων στεγών υποστηριζόμενης διαβίωσης (ΣΥΔ) εντός του αστικού ιστού για την εξασφάλιση ανεξάρτητης και αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Τα άτομα με αναπηρία δεν είναι αντικείμενα οίκτου και φιλανθρωπίας αλλά άτομα με πλήρη δικαιώματα, επιθυμίες και ανάγκες δηλαδή ενεργοί πολίτες που πρέπει να απολαμβάνουν σε ίση βάση με τους άλλους τις ευκαιρίες προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Αυτή είναι η δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας που η οριζόντια διάχυσή της πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα των δημόσιων πολιτικών. Αυτές οι πολιτικές όμως για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να «βάζουν» στο δημόσιο διάλογο τα ίδια τα άτομα με αναπηρία και τις αντιπροσωπευτικές τους οργανώσεις καθώς βιώνουν από πρώτο χέρι τα εμπόδια και τις διακρίσεις.
Αντί επιλόγου, θέτω το εξής ερώτημα, η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, η γνώση μας επικαιροποιείται συστηματικά, οι χρηματοδοτήσεις των διαρθρωτικών ταμείων διευρύνονται συνεχώς, η εξασφάλιση καθολικής προσβασιμότητας σε όλους τους τομείς είναι νομικά κατοχυρωμένη, ποια είναι επομένως η δικαιολογία μας στον κοινωνικό αποκλεισμό των ατόμων με αναπηρία;
*Ο Αντώνης Χαροκόπος είναι Πρόεδρος Περιφερειακής Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία Δυτικής Ελλάδας και Νοτίων Ιονίων Νήσων, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με την παράταξη «Πάτρα Σπουδαία και πάλι», με επικεφαλής τον Βασίλη Αϊβαλή.
Δημοσιεύθηκε σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα της Πάτρας στις 16/09/2023.